W dniach 3-27.02.2024 uczestniczyłem w swoim ostatnim wyjeździe w ramach w ramach projektu Erasmus+ Mobility. Goszczącą organizacją było Kommunikationskollektiv w regionie Wendland w Dolnej Saksonii. KoKo Kolektiv jest stowarzyszeniem ludzi, którzy chcą wspierać grupy w realizacji ich wizji w sposób samostanowiący, równy i partycypacyjny. Oprócz oferowanego wsparcia dla grup i organizacji w diagnozie procesów grupowych, wspierania efekywnego i partycypacyjnego podejmowania decyzji, szkoleń z facylitacji, moderacji tworzenia procedur anty mobbingowych i antydyskrymnacyjnych członkowie stowarzyszenia realizują w praktyce wymienione działania w swojej społeczności.
Edukacja miała formę job-shadowingu, czyli obserwację pracy w organizacji i z organizacją w sposób uczestniczący i towarzyszący jej codziennych działań w zaprojektowany wspólnie wcześniej proces uczenia się dla mnie jako uczestnika. Głównym celem było poznanie środowiska oddolnego uczestnictwa osób w życiu regionu oraz sposobów aktywizacji do uczestnictwa w podejmowaniu decyzji na poziomie regionalnym. Aby połączyć rodzaj teorii z praktyką, czego prezentacją i wyjaśnieniem zajmowała się organizacja goszcząca, bardzo ważnym było zintegrowanie poprzez pracę i spotkania z przedstawicielami innych grup i organizacji w regionie. Najlepszą okazją do tego były organizowane w regionie otwarte dni pracy w różnych projektach, które miały na celu zaopatrzenie grup i organizacji w drewno. Ten element pracy był o tyle istotny, gdyż przybliżał w praktyce pewną logikę oraz narzędzie do jej realizacji w regionie. Otwarte tygodnie pracy są organizowane wspólnie, posiadają kalendarz, tak aby wspólnie zgromadzone urządzenia i maszyny mogły cyrkulować między poszczególnymi miejscami i być optymalnie wykorzystane zwiększając efektywność pracy. Jest to właśnie wspomniana logika cyrkulacji i współdzielenia oraz odpowiadania na potrzeby. Jest ona realizowana za pomocą narzędzia-projektu: Free Flow. W dosłownym tłumaczeniu jest to ‘wolny obieg’ i tym właśnie jest. Jest współdzieleniem dóbr, usług, narzędzi, pomysłów i czasu na przekór logice kapitalistycznej. Tu naczelną zasadą jest: daj co możesz zaoferować, weź co potrzebujesz. W ramach Free Flow działa wiele małych grup, ale też indywidualnych osób, zajmujących się wspólną realizacją potrzeb wspólnoty. Jest to nie tylko dzielenie się materiałami i narzędziami fizycznie ale też produkcja różnych dóbr (tofu, przetwory), organizowanie życia społecznego i kulturalnego (spotkania, imprezy, pokazy filmów, dyskusje, działania edukacyjne) ale też usług (opieki, wsparcia grup, szkoleń rozwojowych).
Aby dotrzeć do obecnego momentu, potrzebne było wiele lat codziennej pracy oddolnej i współpracy, które można datować na koniec lat ’70 i protesty przeciwko składowisku odpadów radioaktywnych w regionie. Na bazie tego ruchu społecznego kontynuowana była praca aktywizująca w regionie, w której zastosowano narzędzia socjokracji, podejmowania decyzji konsensusem w formie przedstawicielskiej, komunikacji bez przemocy (NVC), adresowania informacji zwrotnej, tworzenia protokołów antydyskryminacyjnych. Ważnym narzędziem wspierającym zmianę nie tylko poglądów, ale realnych działań i nawyków jest zaawansowane stosowanie narzędzi somatycznych w nurcie Generative Somatics i Somatic Expierience. O tych procesach uczyły mnie osoby z organizacji goszczącej w serii sesji warsztatowych. O tym, jak ten proces działa w praktyce dowiadywałem się podczas wspólnej pracy z 11 grupami i inicjatywami w regionie oraz dzięki obecności z tłumaczeniem na dwóch takich spotkaniach społeczności, gdzie dyskutowano pomysły i projekty oraz podejmowano decyzje reprezentujące społeczność około 1000 osób. Ważnym elementem mojej pracy było wspieranie i poznawanie działań mojej organizacji goszczącej. Pracowałem w centrum społecznym prowadzącym sklep z ekologiczną, sprawiedliwą i lokalną żywnością, salę do spotkań, ćwiczeń i warsztatów oraz otwartą kuchnię.
Proces uczenia się był zaplanowany w 4 modułach, po jednym na każdy tydzień.
Tydzień 1. Wprowadzenie i zaznajomienie z organizacją goszczącą, centrum społecznym, które współprowadzą osoby ze stowarzyszenia, oraz pracą, jaką wykonują na rzecz społeczności. To właśnie KOKO Kollektiv oferuje dla lokalnej społeczności nie tylko warsztaty zwiększające umiejętności społecznego angażowania się, uczestnictwa w dyskusji, ale też w praktyce wspiera w facylitacji procesów, tworzenia procedur i sposobów podejmowania decyzji. Prezentując narzędzia używane w kontekście tej konkretnej społeczności miałem okazję poznać wyzwania z którymi się mierzono i w jaki sposób na nie odpowiedziano ale również pracowaliśmy nad alternatywnymi modelami, które mogłyby znaleźć zastosowanie. Bardzo interesującą różnicą, nad którą pracowaliśmy był konsensus i konsent oraz symulacje dotyczace powiększania strefy tolerancji kosztem strefy preferencji.
Tydzień 2. Wprowadzenie do zagadnienia demokracji bezpośredniej oraz teorii i praktyki projektu free flow. W tej części uczestniczyłem w pierwszym dwutygodniowym spotkaniu społeczności. Zaprezentowano mi priorytety i wizję free flow oraz mapę projektów i inicjatyw w niej uczestniczących. Jednocześnie zostałem włączony w codzienną pracę centrum społecznego. Tego jak działa sklep kooperatywny, jak wygląda i jest zorganizowana w nim praca oraz jakie grupy i inicjatywy korzystają ze wspólnej sali z kawiarnią. Ten tydzień był poznawaniem otoczenia lokalnego w miejscu organizacji goszczącej. Towarzyszyły temu spotkania i rozmowy przy okazji udostępniania przestrzeni centrum społecznego
Tydzień 3. Na te tydzień zaplanowano dalsze poznawanie otoczenia lokalnego tym razem z akcentem na odwiedzanie ich w ich przestrzeniach i wspieranie ich pracy. Było więc wspólne przygotowanie drewna i robienie tofu z kolektywem oferującym ten produkt w ramach free flow, zajęcia somatyczne prowadzone przez kolektyw specjalizujący się w pracy z ciałem i osteoterapii, czwartkowe gotowanie dla lokalnej społeczności w Gastehous Meuschefitz, poznanie lokalnego kolektywu organizującego imprezy techno i wsparcie w organizacji jednej z nich, uczestnictwo w spotkaniu delegata w obchodach 30 lecia autonomicznej organizacji w regionie Chiapas w Meksyku. Wszystkie te działania były okazją nie tylko do wspólnej pracy ale również rozmów na temat uczestnictwa i roli tych grup w lokalnej społeczności, w jaki sposób ich działania wpływają i wzmacniają życie w regionie oraz w jaki sposób wybierają przedstawicieli na spotkania regionalne i nadają im mandat do podejmowania decyzji.
Tydzień 4. Był zebraniem i podsumowaniem zebranej wiedzy. 2 dni poświeciliśmy na pracę warsztatową, mającą przygotować mnie do zastosowania zdobytej wiedzy w mojej społeczności. Był to też tydzień przygotowania i rozpoczęcia otwartego tygodnia przygotowywania drewna który wspierałem organizacyjnie. Ostatnie 3 dni i przyjazd osób uczestniczących (Hamburga., Berlina i Stuttgartu) pozwolił stworzyć przestrzeń na wymianę na temat różnic i podobieństw w aktywizacji społecznej osób na terenach wiejskich i miejskich.
Marek G.
Wyjazd odbył się w ramach projektu „EduGlow” finansowanego przez Unię Europejską.
