W ramach projektu Erasmus+ Mobility na szkolenia dla kadr Agro-Perma-Lab, w naszym zespole, jest już pierwsza osoba, która posiada certyfikat CERTIFIED EDUCATOR Permaculture Association UK. Uzyskała go Joanna Bojczewska, w gronie 26 edukatorów z ponad 15 krajów którzy wzięli udział w treningu Training Permaculture Teachers (TPT) między 21-28.11.2022 w hiszpańskiej Katalonii.
Trening TPT miał dodatkowy obszar specjalizacji – pracę w kontekstach uczenia uchodźców oraz osób w sytuacjach post-kryzysowych, w tym kataklizmów czy przymusowych migracji. Prowadzący, Alfed Decker z 12 Principles Permaculture Design, zaadoptował we współpracy z grupą roboczą Permaculture for Refugees (P4R) międzynarodowe curriculum (TPT Manual) znanej edukatorki i autorki Rosemary Morrow* (Earth User’s Guide to Teaching Permaculture).
Program TPT uwzględnił nie tylko podejścia uczenia nieformalnego dorosłych dla permakultury – w tym mikro-facylitacje, metody edukacji horyzontalnej i rówieśniczej czy koncepcje filozoficzne związane z 'oduczaniem’ nawyków wertykalnego i hierarchicznego przekazu instytucji formalnych. Uwzględnił też elementy edukacji anty-dyskryminacyjnej, eko-feministycznej i post-kolonialnej.
Ze specjalną uwagą i wrażliwością zostały włączone w kurs tematy związane z nasilającymi się sytuacjami masowych migracji w Unii Europejskiej, w szczególności od inwazji Ukrainy przez Rosję. Zbiórka na stypendia dla edukatorów pracujących z uchodźcami w obozach czy strefach konfliktów, pozwoliła na zaproszenie i podzielenie się swoimi doświadczeniami osób z Ukrainy, Kamerunu, Gambii, Afganistanu oraz Iraku.
Wśród trenerów łączących się gościnnie online byli natomiast Rosemary Morrow, Starhawk, a także Paulinho Muzaliwa Josaphat z projektu Unidos Social Innovation Center z Ugandy. Na miejscu asystowali Habiba Youseff z partnerskiej organizacji Agro-Perma-Lab, La Bolina; Yao Fan uczący permakultury uchodźców w Brukseli; oraz Sonita Mbah, inicjatorka Bafut Ecovillage. Samo doświadczenie ekosystemu trenerów – nie pary trenerskiej, a współpracy wielu perspektyw i głosów – było niezwykle bogatym aspektem treningu.
Miejscem treningu była Vidalia – ekowioska i wspólnota rozwijana w duchu „cooperativa integral” – spółdzielnia zainicjowana w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, pracy i żywności swoich członków. Vidalia znajduje się w starej fabryce tekstyliów, godzinę drogi od Barcelony, i jest wioską inspirowaną ruchem miast-ogrodów, pierwotnie zbudowaną dla robotników, a obecnie regenerowaną jako społeczność. Na miejscu znajdują się liczne przestrzenie eventowe i warsztatowe o powierzchni 3 ha. pól uprawnych i samej ogromnej starej fabryki. Vidalia znajduje się on nad drugą co do wielkości rzeką w Katalonii, w otoczeniu lasów i pól.
W treningu TPT mogły wziąć udział jedynie osoby które posiadały już Permaculture Design Certificate (PDC) – w przypadku Joanny, był to podwójny certyfikat z Permaculture Women’s Guild (PDC + Permakultura Społeczna). Trening TPT wyposaża w rozbudowane umiejętności edukatorskie, facylitatorskie i organizatorskie, które pozwalają:
- Zaprojektować krótki lub długi kurs
- Opracować jasne wyniki kursu i etykę
- Przyjąć odpowiednie zachowania i stosować komunikację bez przemocy
- Przygotować zasoby do nauki i efektywnie korzystać z pomocy dydaktycznych
- Organizować zajęcia i przestrzenie edukacyjne
- Pracować z szerokim spektrum osób z różnych kultur i środowisk
- Opierać uczenie na strategiach, które promują myślenie i integrują praktyczne doświadczenie
- Dostarczać jasnych definicji, wyjaśnień i koncepcji
- Wyjaśniać strukturę i funkcję kursu projektowania permakultury
- Prowadzić atrakcyjne prezentacje
- Podsumowywać, stosować metody informacji zwrotnej, oraz inne techniki nauczania
- Współpracować w grupach
- Praktykować nauczanie w bezpiecznej, wspierającej społeczności rówieśników
Przejście kursu TPT CERTIFIED PERMACULTURE EDUCATOR uprawnia do prowadzenia kursów projektowania permakultury Permaculture Design Certifiicate z gwarancją jakości curriculum brytyjskiego stowarzyszenia Permaculture Association UK. Ich Core Curriculum jest adaptacją 14 modułów kursu Bill’a Mollison’a dla klimatu umiarkowanego – wersją uzgodnioną w ramach międzynarodowych konsultacji nauczycieli z Europy.
Stowarzyszenie słynie jako jedna z najstarszych oddolnych sieci praktyków, projektantów i nauczycieli permakultury na świecie. Jest to też prawdopodobnie największa demokratyczna formalna organizacja permakulturowa non-profit, działająca już prawie 40 lat (od 1983 roku). Wśród certyfikowanych edukatorów na liście stowarzyszenia są m.in. nauczyciele permakultury z kilkudziesięcio-letnimi stażami – Aranya (Projektowanie Permakulturowe krok po kroku, Learn Permaculture), Tomas Remiarz (Ogrody Leśne w Praktyce), Graham Bell (Permaculture Way), czy Cathrine Dolleris (Nordic Permaculture Academy).
Joanna Bojczewska realizuje autorskie warsztaty z zakresu permakultury od 2015; od 2012 praktykuje ogrodnictwo permakulturowe. Współpracowała i prowadziła edukację permakulturową m.in. z: EKOCENTRUM w Stryszowie (2015); Wawelską Kooperatywą Spożywczą (2015); w swoim siedlisku market-garden EKOPOLETKO (2016-2017); w projekcie Fundacji Cohabitat „Osada Twórców” (2018); z Permakultura.edu.pl (2019); Ekologicznym Uniwersytetem Ludowym (2019, 2022); w siedlisku Ptasia Dolina – Dom Spotkań Twórczych (2020); Agro-Perma-Lab (2020, 2021); Permakultura w Ukrainie (2020). Pierwsze kroki stawiała pod opieką londyńskiej Kooperatywy OrganicLea (2012, 2013). Brała też udział w zespołowym opracowaniu przewodnika Miasto Ogrodów: Jak stworzyć ogród społecznościowy oraz Agro-Perma-Lab: Synergie Agroekologii i Permakultury. Zainicjowała powstanie publikacji CDR Edukacyjne scenariusze permakultury w Ogrodzie Jadalnym dla Zagród Edukacyjnych.
Agro-Perma-Lab rozwija partnerstwa i sieć współpracy z permakultury w Europie od 2020 roku poprzez działania:
- Konferencja Polycultures & Permaculture, współorganizowana z partnerem Permaculture in Ukraine podczas II Forum Suwerenności Żywnościowej w Warszawie (I 2020);
- Facylitacja międzynarodowego kolektywu edukatorów permakultury i agroekologii i pracy nad stworzeniem web-docu Garden in Your Hands; pomoc w przygotowaniach web-docu Edible City Warsaw;
- Organizacja Międzynarodowego Forum Edukatorów Permakultury, we współpracy z Biennale Warszawa oraz publikacja Narzędziownika Edukatorów Permakultury;
- Dwa warsztaty open-space podczas EUROPEAN PERMACULTURE CONVERGENCE 2021;
- Podcast z Morag Gamble z Permaculture Education Institute, o permakulturze w Polsce w serii Sense-making in a changing world;
- Udział gościnny w zgromadzieniu organizacji ze skandynawskiej sieci permakultury, Nordic Permaculture Gathering 2022;
- Warsztaty ogrodniczo-kulturowe Ogrody Zwycięstwa (Victory Gardens) – cykl spotkań integracyjnych dla uczestników z Polski i Ukrainy w 2022;
[ * Sama Rosemary Morrow zainspirowała nas w Polsce już w 2021 roku kiedy gościła na Międzynarodowym Forum Edukatorów Permakultury, na zaproszenie organizatorów- Agro-Perma-Lab i Warszawy Biennale ]
Projekt „EduGlow” jest finansowany przez Unię Europejską w ramach projektu Erasmus+. Fot. J.Bojczewska